De vliegende flits: de ijsvogel

Een van de mooiste vogel van de lage landen is toch wel de ijsvogel. De gewone ijsvogel of Alcedo atthis vind je vooral in de buurt van water. 

 

 

 

 De ijsvogel kan je best spotten in de herfst. Vooral in Nederland vorig jaar (2016), gezien ze daar een record aantal jongen hebben grootgebracht. De kans wordt nog groter wanneer een aantal (volwassen) ijsvogels gaan afzakken naar de Lage Landen vanuit het Noorden. Een ijsvogel is in principe niet zo mensenschuw.

 

 

Ijsvogel Ierland

 

Je hoort een ijsvogel voor je hem ziet. Hij laat zijn schel fluitende roep regelmatig horen. Voor je het weet zit hij op een overhangede tak boven het water. Hij zit graag in de schaduw.

  

Ijsvogel oever vlucht De ijsvogel nest graag in steile oeverranden die ontstaan door erosie. Iets waar de Drinkel in Twente om bekend staat, dus daar wonen veel ijsvogels. In 2015 waren er 78 broedpaartjes aanwezig in Twente. De afgelopen twee jaar waren zachte winters en bijgevolg zijn er veel jongen groot kunnen worden. Dit verklaart waarom er toch wel (uitzonderlijk) veel ijsvogels aanwezig zijn. Om een voorbeeld te geven, in Coendersborch (Nederland) hebben 2 koppels zo’n 39 jongen laten uitvliegen. Begin maar te tellen hoeveel ijsvogels er kunnen zijn in Twente!

De ijsvogel is door zijn blauwe kleur met oranje buik vaak onzichtbaar in de verkleurde bladeren,  riet of het water. Dan ineens  duikt hij in het water, in een blauwe flits en voor je het weet zit hij terug op zijn tak met een visje.

 De ijsvogel leeft aan het water en eet vooral vis. Als het vriest, vriest het water dicht. Bij een strenge vorst die minstens twee weken aanhoudt kan het sterfteaantal  van de ijsvogel oplopen tot 70 à 80 %. Vooral mannetjes sterven snel omdat zij het territorium verdedigen en letterlijk wachten tot het ijs terug gesmolten is.  Jammer genoeg kan de ijsvogel maar kort zonder voedsel.

Ijsvogel Polen

 

Ijsvogel Oostenrijk VisjeLimburg staat ook bekend om zijn ijsvogel paradijs. Dit zowel in het Nationaal Park De Meinweg (Nederland/grensgebied Duitsland) als de Wijvenheide (Belgisch-Limburg).

 

 

Ijsvogel visje doorgevenMannetjes en vrouwtjes wisselen wel eens heel voorzichtig visjes met elkaar uit. Voorzichtig want ze kunnen elkaar met de scherpe bek echt wel verwonden.

 

 

 

 

IjsvogelpaarEen vrouwtje heeft een oranje ondersnavel. Je kan de zon er dwars door zien. Aan de kleursterkte van het oranje kan je de verschillende vrouwtjes onderling van elkaar herkennen.

 

 

 

Ijsvogeljongen verblijven in een donker nest. Daarom heeft elk kuiken een witte punt aan de snavel zodat mama en papa hen snel kan vinden.

Ijsvogel Jursey

Een ijsvogel duikt naar kleine visjes in het water. Hierbij gaat hij onder water en pakt hij de vis vast. Deze wordt dus niet gespiesd op zijn bek, wat andere durven te beweren.
Daarna vliegt hij met zijn visje naar een tak. De vis wordt een aantal keer met de kop op de tak geslagen tot die niet meer beweegt.
Om het visje te kunnen eten gooit de ijsvogel de vis omhoog dat hij met de kop eerst door zijn bekje gaat. Anders zouden de schubben van de vis hem kunnen kwetsen.

Ijsvogel duikt

De familie van de ijsvogels (Alcedinidae) bevat meer dan onze gekende ijsvogel. De kleuren en bouw zijn in de andere landen iets anders dan wij gewoon zijn!

 

Paspoort

Naam Ijsvogel
Wetenschappelijke naam Alcedo atthis
Engelse naam Common Kingfisher
Lengte 16-17 cm
Voedsel Vis, waterinsecten en kreeftjes
Territorium Langs een beek of rivier zo’n 1-1,5 km
Specifieke eigenschap Klein vogeltje dat zo’n 50 km/u vliegt flits langs het wateroppervlak (blauwe flits)

Mientje natuurgids. 

Bron: Roots November 2016 – 5 hotspots voor ijsvogels (p 10. Ev) & kleurrijke vogels (p. 68)